Bomen en bodem spelen de hoofdrol bij Nieuw Groen en de ondernemers waarmee we samenwerken. Hun capaciteit om CO2 uit de atmosfeer te halen, willen we zo goed mogelijk benutten. Daarmee werken we niet alleen aan een gezond klimaat, maar ook aan meer biodiversiteit, een rijk landschap en nieuwe vormen van duurzame voedselproductie.
Hoe leggen bomen CO2 vast?
Bomen en planten nemen CO2 op uit de lucht. Met behulp van zonlicht, zetten ze dit om in bouwstenen en zuurstof. Deze zuurstof ademen wij in. Van de bouwstenen maakt de boom zijn wortels, takken, stam, bloemen, bladeren en vruchten. Dit natuurlijke proces heet fotosynthese.
Hoe wordt CO2 vastgelegd in de bodem?
Wat is een voedselbos?
Een voedselbos is een door de mens aangelegd bos dat bestaat uit eetbare planten, bomen en struiken. Bijvoorbeeld notenbomen en bessenstruiken, maar er zijn ook groentes en eetbare bloemen te vinden. Een voedselbos is opgebouwd uit 7 lagen, van hoge bomen en struiken tot bodembedekkers en knolgewassen. Hierdoor wordt de ruimte in het bos optimaal gebruikt. Alle bomen en planten nemen CO2 op uit de lucht en zetten dit om in bouwstenen voor hun bladeren en takken. Door de hoge dichtheid aan bomen, struiken en planten wordt er veel CO2 vastgelegd in voedselbossen.
Andere positieve eigenschappen van voedselbossen:
- Hoge biodiversiteit: een voedselbos bestaat uit vele verschillende soorten planten, struiken en bomen. Hierdoor ontstaat een rijk leefgebied voor allerlei zoogdieren, vogels en insecten.
- Voedselproductie in samenwerking met de natuur: Voedselbossen zijn een opkomende, nieuwe vorm van voedselproductie in Nederland. Hierin staat het samenwerken met de natuur centraal. Het gebruik van kunstmest en bestrijdingsmiddelen is niet toegestaan.
- De bodem van een voedselbos werkt als een spons: Door klimaatverandering wordt het weer extremer: langere droge periodes en zwaardere regenbuien. De bodem van het voedselbos houdt regenwater vast als een spons. Daardoor blijft er langer water beschikbaar in droge periodes en kan het bos veel water opnemen bij en zware regenbui.
Op de site van Stichting Voedselbosbouw Nederland kun je meer te weten komen over voedselbossen.
Verschillende vormen van notenteelt
Noten, zoals walnoten, hazelnoten en tamme kastanjes, kunnen geteeld worden in notenboomgaarden of in rijen, langs wegen en sloten. Notenteelt kan ook goed gecombineerd worden met akkerbouw of veehouderij. Bijvoorbeeld door de bomen in stroken langs of in een akker of weiland aan te planten.
Notenbomen zetten CO2 uit de lucht om in bouwstenen voor hun bladeren, takken, stam en wortels. Dat proces heet fotosynthese. De hoeveelheid CO2 die notenbomen vastleggen, is hoog ten opzichte van andere bomen. Het hout van notenbomen is gewild in de meubelindustrie. Dit zorgt ervoor dat de CO2 die vastgelegd wordt in de boom, zelfs na de kap nog lang vastgelegd blijft.
Andere voordelen van notenbomen:
- Dragen bij aan gezond, plantaardig voedingspatroon: noten zijn opgenomen in de Schijf van Vijf van het Voedingscentrum. Ze bevatten waardevolle vitamines, mineralen en vetten en zijn daarnaast een goede bron van plantaardige eiwitten, die dierlijke eiwitten kunnen vervangen. De meeste noten worden geïmporteerd. Met de aanplant van notenbomen, draag je bij aan de ontwikkeling van de Nederlandse notenteelt.
- Vergroting van biodiversiteit: notenbomen bieden voedsel en onderdak aan allerhande kleine zoogdieren, vogels en insecten.
- Dragen bij aan dierenwelzijn: notenbomen bieden bescherming, beschutting en schaduw aan vee als ze in of langs weides aangeplant worden.
Door weilanden en akkerranden niet te ploegen, kan CO2 langdurig in de bodem vastgelegd worden. Diepwortelende kruiden versterken dat effect.
Weilanden zorgen voor een aanzienlijke vastlegging van CO2 uit de lucht in de bodem. Zolang de bodem met rust gelaten wordt, blijft de CO2 daar opgeslagen in de vorm van ‘organische stof’. Weilanden worden echter regelmatig, vanwege bedrijfseconomische redenen, geploegd. Bij het ploegen komt de CO2 weer vrij uit de bodem.
Kruiden hebben vaak langere wortels dan gras. Dat zorgt voor meer voeding voor het bodemleven en meer CO2-vastlegging in de bodem in organische stof. Veel weilanden bevatten echter amper kruiden en bestaan, hoofdzakelijk uit één grassoort, raaigras.
Door weilanden en bloemenstroken op akkers niet te ploegen en te zorgen voor diverse, kruidenrijk graslanden, neemt de CO2 vastlegging sterk toe.
Andere voordelen van niet ploegen en een gevarieerde, kruidenrijk weiland:
- Biodiversiteit: door de kruiden in het weiland worden insecten aangetrokken die dienen als voedsel voor weidevogels. Ook zorgen de kruiden voor een gevarieerd rantsoen voor de koeien die er grazen.
- Bestand tegen extreem weer: Diepwortelende kruiden en niet ploegen, zorgt ervoor dat de bodem poreuzer wordt en daardoor meer water kan vasthouden. Dit zorgt ervoor dat de bodem beter bestand is tegen droogte en zware regenval.
- Waterkwaliteit: Door meer CO2 vast te leggen in de bodem, is deze beter in staat om voedingsstoffen uit mest vast te houden. Dit voorkomt dat deze uitspoelen naar het grond- of oppervlaktewater, wat de kwaliteit van ons oppervlakte- en drinkwater ten goede komt.
Hulp nodig?
Ben je op zoek naar specifieke informatie? Kijk eens bij de veelgestelde vragen.